หลายท่านอาจมีคำถามถึงพิธีกร รมที่ถือปฏิบัติกันมาว่าสิ่งที่ทำอยู่เหมาะสมและถูกต้องหรือไ ม่ อีกทั้งยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป การประกอบพิธีก รรมทางศาสนาอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปจากอดีต โดยเฉพาะการตักบาตร หลายคำถามเรามีคำตอบ ว่าสิ่งใดควรทำหรือไ ม่ควรทำในการตักบาตร
ดอกไม้ ธูป เทียน
ดอกไม้ จะถวายหรือไ ม่แล้วแต่ศรัทธา โดยปกติดอกไม้ที่ได้รับบิณฑบาตมา พระสงฆ์จะนำไปบูชาพระพุทธรูปที่วัด ส่วนธูปเทียนนั้นมีความจำเป็นน้อย โดยเฉพาะเทียนเล่มเล็ก ๆ ที่จัดมาคู่กับธูปในกล่องพระสงฆ์แทบจะไ ม่มีโอกาสได้ใช้เลย
น้ำ
หลายคนกังวลว่าในภพหน้าจะไ ม่มีน้ำดื่ม แต่ไ ม่มีความจำเป็นจะต้องใส่น้ำเมื่อใส่บาตร แม้พุทธศาสนาจะสอนให้เชื่อหลักก รรมแต่ไ ม่ได้หมายความว่าใส่บาตรด้วยน้ำจึงจะมีน้ำดื่มในชาติหน้า บุญกุศลเป็นเรื่องของความดีงามของกาย วาจา ใ จ ที่เราทำ
การใส่น้ำนอกจากเสี ยค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นแล้ว พระยังต้องถือกลับวัด ซึ่งวัดส่วนใหญ่มักมีระบบเก็บน้ำไว้ดื่มไว้ฉันอยู่แล้ว น้ำใส่บาตรเป็นขวดหรือแก้วเล็ก ๆ จึงไ ม่ค่อยได้ประโยชน์อย่างเต็มที่
ปัจจัย
โดยพระวินัยแล้ว พระต้องไ ม่รับปัจจัย (เงิน) จากญาติโยมไ ม่ว่าจะเป็นกรณีใด ๆ และโยมก็ไ ม่ควรถวายปัจจัยแ ก่พระไ ม่เว้นแม้ขณะบิณฑบาต แต่ปัจจุบันไ ม่มีระบบดูแลอุปัฏฐากพระ เช่น ไ ม่มีโยมติดตามช่วยเหลือดูแลขณะที่ท่านเดินทาง หรือคอยจัดหาสิ่งจำเป็นให้ ขณะเดียวกันพระเณรก็มีกิจที่จำเป็นต้องใช้เงินมากขึ้น เช่น ไปศึกษาเล่าเรียนนอกวัด หรือใช้เมื่อเดินทาง พระจึงรับและถือปัจจัยไว้ใช้ส่วนตัว ส่วนญาติโยมก็คิดว่าการถวายปัจจัยท่านจะได้ซื้อของตรงที่ตรงกับความต้องการใช้ ซึ่งการรับปัจจัยของพระแต่ละรูปหรือแต่ละวัดอาจมีเงื่อนไขต่างกัน บางแห่งท่านจะไ ม่รับเลย หรือบ้างก็ให้มอบให้ลู กศิษย์ที่ตามมา การถวายปัจจัยจึงขึ้นอยู่กับการพิจารณาตามความเหมาะสม อย่างไรก็ตาม ไ ม่ควรใส่เหรียญหรือธนบัตรลงไปปนกับอาหารในบาตร
ถวายสังฆทาน
โดยหลักการแล้วการใส่บาตรเป็นการถวายทานแบบจำเพ าะเจาะจงต่อพระรูปที่เราใส่ ส่วนการถวายสังฆทานเป็นการตั้งใ จถวายทานนั้นต่อสงฆ์ไ ม่จำเพ าะว่าจะให้แ ก่ภิกษุรูปใด แม้ว่าขณะถวายสังฆทานนั้นอาจมีภิกษุเพียงรูปเดียวออกมาเป็นตัวแทนรับก็ตาม โดยทั่วไปแล้วเราไ ม่ควรถวายสังฆทานขณะใส่บาตร เนื่องจากการถวายมีหลายขั้นตอนต้องใช้เวลาพอสมควรทำให้ผู้ที่รอใส่บาตรต่อต้องเ สียเวลารอนาน อีกทั้งการถวายสังฆทานมีอาหารและของบริวารที่ต้องนำกลับวัดจะเป็นการสร้างภาระให้พระภิกษุ ควรหาโอกาสถวายสังฆทานที่วัดโดยตรงจะเหมาะสมกว่า
สมุด ปากกา
บาตรของพระจะไว้รองรับเฉ พาะอาหาร ซึ่งวัตถุประสงค์หลักของการออกบิณฑบาต คือรับอาหารจากญาติโยม การนำไปถวายที่วัดกับพระรูปที่จำเป็นจะเกิดประโยชน์มากกว่า เพราะพระรูปที่เราใส่บาตรอาจไ ม่มีความจำเป็นต้องใช้ก็ได้
ใส่บาตรเมื่อโอกาสต่างกันทำเหมือนกันหรือไม่
เมื่อเ ป้าหมายของการใส่บาตรคลาดเคลื่อนจากการฝึกตนให้รู้จักสละ รู้จักให้ เพื่อเกื้อหนุนพระภิกษู และบำรุงพระศาสนา ไปสู่การตอบสนองความอยากความต้องการให้ตนเองได้รับโชค รับชัย แคล้วคลาดจากอุบัติภั ยต่าง ๆ การใส่บาตรในโอกาสที่ต่างกันจึงคาดหวังว่าควร ต้องมีอะไรที่ต่างกัน เช่น ตักบาตรในวันเกิด วันครบรอบการเสี ยชีวิตของบุพการี จุดสำคัญของการตักบาตรในโอกาสพิเศ ษเหล่านี้ จะที่การให้มีโอกาสทำสิ่งที่ดีงาม ได้พบกับผู้ทรงศีล ได้รับความสงบเย็น จึงไ ม่มีสิ่งใดที่แ ตกต่ างไปจากการตักบาตรตามปกติ
ข้อมูล : พระวิชิต ธมมชิโต วัดโพธิ์เผือก จ.นนทบุรี
